Κτισμένη την εποχή της ναυτικής ακμής του νησιού (τέλη 18ου αι.), δεσπόζει στη δυτική πλευρά του όρμου της Ύδρας.
Ο πρόκριτος Λάζαρος Κουντουριώτης (1769–1852) υπήρξε μια από τις σημαντικότερες πολιτικές φυσιογνωμίες της εποχής του, ο οποίος έθεσε τα πλοία, τα πληρώματα και την περιουσία του στην υπηρεσία του Αγώνα της Ανεξαρτησίας.
Στο αρχοντικό του έγιναν σημαντικές διαβουλεύσεις και φιλοξενήθηκαν σημαίνουσες προσωπικότητες της εποχής, Έλληνες και ξένοι.
Το 1979 το αρχοντικό περιήλθε στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος από δωρεά του Παντελή Λ. Κουντουριώτη (1900-1978).
Από το 2001, η Ιστορική Οικία λειτουργεί ως μουσείο, παράρτημα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.
Ο σημερινός επισκέπτης εντυπωσιάζεται από την επιβλητική εξωτερική όψη και το ιδιόμορφο εσωτερικό ενός υδραίικου αρχοντικού.
Μπορείτε να επισκεφτείτε όλους τους χώρους της κατοικίας είτε επιλέγοντας από την κάτοψη είτε ακολουθώντας την παρακάτω πορεία:
Στο ισόγειο παρουσιάζεται η κατοικία με τα οικογενειακά κειμήλια των Κουτουριώτηδων, όπως την είχε βιώσει ο τελευταίος απόγονος της οικογένειας και δωρητής Παντελής Κουντουριώτης.
Στον όροφο εκτίθενται αντιπροσωπευτικά έργα της παραδοσιακής νεοελληνικής τέχνης από τη λαογραφική συλλογή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου με αναφορά κυρίως στη νησιωτική παραδοσιακή τέχνη. Παράλληλα, τα έργα του ζωγράφου και ακαδημαϊκού Παναγιώτη Τέτση με θέμα τοπία της Ύδρας αποδεικνύουν την ιδιαίτερη σχέση του καλλιτέχνη με τη γενέτειρά του.