Η έκθεση ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ πραγματοποιείται στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ. με τη συνεργασία του Ιδρύματος, της Βιβλιοθήκης – Κέντρου Πληροφόρησης Α.Π.Θ. καθώς και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ακολουθεί τη δομή και το σκεπτικό της κεντρικής επετειακής έκθεσης, επιχειρώντας μια πολλαπλή προσέγγιση του Αγώνα της Ανεξαρτησίας μέσα από θεματικές ενότητες. Φωτίζονται οι ψηφίδες από τις οποίες αναδύθηκε το ελληνικό κράτος: το διεθνές σκηνικό της εποχής, οι ιδιαιτερότητες του τόπου, οι ετερόκλητες καταβολές των πρωταγωνιστών, οι θυσίες και η πολιτική, οι συνθήκες της ζωής και του πολέμου, οι συμπαραστάτες και οι αντίπαλοι, ο αντίκτυπος, οι συνέπειες και η μνήμη του Αγώνα, με αναφορά στη συνέχεια των αγώνων όσων έμειναν εκτός των πρώτων συνόρων.
Στην έκθεση παρουσιάζονται μεταξύ άλλων:
- Προεπαναστατικά ζωγραφικά έργα, όπως υδατογραφίες του Γεράσιμου Πιτσαμάνου, προσωπογραφίες του Ιωάννη Καποδίστρια και του ηγεμόνα της Βλαχίας Ιωάννη Καρατζά
- Οι πρωταγωνιστές, επιφανείς ή λιγότερο γνωστοί, μέσα από προσωπογραφίες και όπλα τους ή έγγραφα με την υπογραφή τους
- Μελανογραφία που εικονίζει τον θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη φιλοτεχνημένη μόλις ένα χρόνο μετά τον θάνατό του
- Η «Πτώσις της Κωνσταντινουπόλεως» από την σειρά των Μακρυγιάννη - Ζωγράφου
- Έγγραφα όπως επαναστατικές προκηρύξεις του Υψηλάντη ή επιστολή Φιλικού που συμμετείχε στο κίνημα στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και περιγράφει το κλίμα με την κήρυξη της Επανάστασης στο Ιάσιο
- Όπλα όπως το ξίφος του Φιλικού Κ. Φαρμάκη, που πολέμησε στη Μολδοβλαχία, η πιστόλα του Αθανασίου Διάκου, το καριοφίλι του Κολοκοτρώνη και το γιαταγάνι του Καραϊσκάκη
- Το ακρόπρωρο του πλοίου Άρης και το σηματολόγιο του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη
- Ο ταμπουράς του Μακρυγιάννη
- Αντικείμενα καθημερινής χρήσης και διακοσμητικά φιλελληνικής τέχνης, μεταξύ των οποίων τραπουλόχαρτα τυπωμένα στην Ουγγαρία με μορφές αγωνιστών Επίσημες προσωπογραφίες του Ρήγα, του Υψηλάντη, παραγγελίες του Υπουργείου Στρατιωτικών φιλοτεχνημένες από τον Διονύσιο Τσόκο τη δεκαετία του 1860, καθώς και άλλα νεότερα ζωγραφικά έργα.
Ειδική αναφορά στην Επανάσταση στη Μακεδονία γίνεται με αντικείμενα όπως:
- το κρυπτογραφημένο εφοδιαστικό του Φιλικού και πρωτεργάτη της Επανάστασης Σερραίου Εμμανουήλ Παπά
- επιστολή του Υψηλάντη με την οποία συστήνει τον κοζανίτη Γεώργιο Λασσάνη στους εφόρους της Φιλικής Εταιρείας στο Ιάσιο
- περιγραφή της αρματωσιάς του πλοίου του Αινίτη Χ’’ Αντώνη Βισβίζη από την Αίνο της Θράκης που συμμετείχε στην εξέγερση στη Χαλκιδική
- έγγραφο του Παπά προς τις Σπέτσες με το οποίο αναφέρεται στις πρώτες επιτυχίες των Ελλήνων στη Μακεδονία και ζητά πολεμοφόδια, έγγραφα από το Άγιον Όρος που ζητούν συμπαράσταση, επιστολή του Τσάμη Καρατάσου, καθώς και απεικονίσεις των Εμμανουήλ Παπά και Τσάμη Καρατάσου, κ.ά.
Διαδραστικά εκθέματα συμπληρώνουν την βιωματική εμπειρία του επισκέπτη:
- Το «Παζάρι» παρουσιάζει την κοινωνία και τον τρόπο ζωής στην πολυπολιτισμική οθωμανική αυτοκρατορία
- «Η Χάρτα του Ρήγα» αναφέρεται στη συμβολή της ελληνικής Διασποράς στην πνευματική ανάπτυξη του Ελληνισμού, στο έργο του Ρήγα, του Κοραή και των υπολοίπων εκπροσώπων του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Απαντά έτσι στο ερώτημα πώς ένας χάρτης μπορεί να γίνει εθνεγερτικό μέσο.
- Τα «Μαχόμενα Τυπογραφεία» επιτρέπουν στον επισκέπτη να ξεφυλλίσει τις εφημερίδες της Επανάστασης Ελληνικά Χρονικά και Φίλος του Νόμου τονίζοντας τη συμβολή του Τύπου στη διάδοση των ιδεών και των γεγονότων της Επανάστασης, αλλά και τον ξένο τύπο της εποχής.
Το ηχητικό έκθεμα «Όρκος του Φιλικού» μεταφέρει το κλίμα, τον παλμό και την αφοσίωση όσων αφιερώθηκαν στην κρυφή προετοιμασία της Επανάστασης. Τέλος, οπτικοακουστικά μέσα ζωντανεύουν τους πίνακες του Μακρυγιάννη, τη χρήση και τη σημασία των όπλων των αγωνιστών, την χρήση των πυρπολικών, την Ιατρική στον Αγώνα, τις εμφύλιες διαμάχες, τις διπλωματικές εξελίξεις μέχρι τη χάραξη των πρώτων συνόρων του ελληνικού κράτους.
Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας 1821-2021» με τη στήριξη της Εθνικής Τράπεζας και των Ιδρυμάτων: Ευγενίδου, Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακοπούλου, Λαμπράκη, Αικατερίνης Λασκαρίδη, Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη και Μποδοσάκη. Τεχνολογική υποστήριξη: Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Το διαδραστικό έκθεμα της Χάρτας του Ρήγα υλοποιήθηκε με τη στήριξη του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου.
Στο πλαίσιο:
Το διαδραστικό έκθεμα της Χάρτας της Ελλάδος του Ρήγα Βελεστινή
υλοποιείται με την υποστήριξη
Τεχνολογική υποστήριξη:
Έγραψαν για την έκθεση
