Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, συνδιοργάνωσε με το Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης και το Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα την έκθεση με τον γενικό τίτλο «Ζωνταντεύοντας την Ιστορία», η οποία είναι αφιερωμένη στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940-41, την Κατοχή 1941-1944 και τον Μακεδονικό Αγώνα.
Το ΕΙΜ, μέσα από σημαντικά κειμήλια που περιλαμβάνονται στις Συλλογές του, ανέπτυξε τις θεματικές ενότητες που αφορούν στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο και την Κατοχή. Το πρώτο μέρος της έκθεσης, με οδηγό τις χρωμολιθογραφίες της εποχής, αφηγείται τα πολεμικά γεγονότα και στις τρεις φάσεις του πολέμου, τις ανέλπιστες και θριαμβευτικές νίκες του ελληνικού στρατού μέχρι τον Μάρτιο του 1941, υπογραμμίζοντας την ολόψυχη αντίσταση του ελληνικού λαού ενάντια στον φασισμό. Η εικονογραφημένη αφήγηση πλαισιώνεται από εμβληματικά προσωπικά κειμήλια όσων συνέβαλαν με τον αγώνα τους στην αποκαλούμενη έκτοτε «μάχη της Ελλάδας». Αρχειακά τεκμήρια, γελοιογραφίες, φωτογραφίες, αποσπάσματα πηγών και δημοσιεύματα του Τύπου αναδεικνύουν πολλαπλές πτυχές του πολέμου στην πρώτη γραμμή και τα μετόπισθεν. Στην έκθεση περιλαμβάνονται επίσης έργα μεγάλων ζωγράφων όπως οι Περικλής και Ντίκος Βυζάντιος και η Θάλεια Φλωρά-Καραβία, που ζωντάνεψαν με τον χρωστήρα τους το κλίμα της εποχής. Εμβληματικό έκθεμα ανάμεσά τους αποτελεί το έργο του Περικλή Βυζάντιου «Επιστράτευση στους Δελφούς», που πρόσφατα εντάχθηκε στις Συλλογές του Μουσείου.
Το δεύτερο μέρος της έκθεσης επικεντρώνεται στην Κατοχή. Ακολουθώντας την αυτοβιογραφική εικονογράφηση του νεαρού τότε Frederick Carabott, που ξεκινά με την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα τον Απρίλιο του 1941 και ολοκληρώνεται με την απελευθέρωσή του από το στρατόπεδο της Βρέμης το 1945, παρακολουθούμε και άλλες πτυχές της Κατοχής. Στην έκθεση παρουσιάζεται το σύνολο των έργων του Carabott, ζωγραφισμένων σε χαρτί ακουαρέλας και φωτογραφίας, στα οποία ο καλλιτέχνης αποτύπωσε με άμεσο και ζωντανό τρόπο την προσωπική του εμπειρία ως αιχμαλώτου. Σήμερα ανήκουν σε ιδιωτική συλλογή και ευγενώς παραχωρήθηκαν στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο αποκλειστικά για τις ανάγκες της έκθεσης. Η εικονογράφηση πλαισιώνεται από φωτογραφίες, αρχειακό υλικό και άλλα τεκμήρια που αναδεικνύουν τον τραγικό χειμώνα του 1941-1942, τους θανάτους, την πείνα, τις καταστροφές, τις εκτελέσεις αλλά και την αντίσταση του ελληνικού λαού έως την Απελευθέρωση.
Μουσειολογική μελέτη-επιμέλεια έκθεσης
Δήμητρα Κουκίου, αναπληρώτρια Διευθύντρια Εθνικού Ιστορικού Μουσείου
Σχεδιασμός έκθεσης-ανάρτηση εκθεμάτων
Κωνσταντίνος Τσούρμας, Προϊστάμενος Εργαστηρίου Συντήρησης Εθνικού Ιστορικού Μουσείου
Συντήρηση εκθεμάτων
Μαίρη Καπότση, Πάνος Προσαλέντης, Νικολέττα Τασιούλη, Ελένη Κατσαδούρη
Γραφιστική επιμέλεια
Ρία Στάβερη
