Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΡΟΥ
Το νεοκλασσικό μέγαρο θεμελιώθηκε το 1858 από τη βασίλισσα Αμαλία και οικοδομήθηκε σε σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα François Boulanger προκειμένου να στεγάσει τη Βουλή και τη Γερουσία.
Μετά την έξωση του βασιλιά Όθωνα και τη μεταπολίτευση του 1862 το σώμα της Γερουσίας καταργείται. Τα σχέδια του κτηρίου τροποποιήθηκαν από τον αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκο με κυριότερη μεταβολή την κατάργηση του αμφιθεάτρου της Γερουσίας. Το κτήριο του Κοινοβουλίου ολοκληρώθηκε το 1875. Στις 11 Αυγούστου 1875 πραγματοποιήθηκε η επίσημη έναρξη των συνεδριάσεων της Βουλής, με πρωθυπουργό τον Χαρίλαο Τρικούπη.
Για 60 ολόκληρα χρόνια το κτήριο της οδού Σταδίου στέγαζε την πολυτάραχη πολιτική ζωή της χώρας. Το 1935 η Βουλή των Ελλήνων μεταστεγάστηκε στα Παλαιά Ανάκτορα, στην Πλατεία Συντάγματος, όπου λειτουργεί έκτοτε.
Το κτήριο της Παλαιάς Βουλής παραχωρήθηκε με απόφαση του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, προκειμένου να στεγάσει το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Η υλοποίηση της απόφασης καθυστέρησε λόγω του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Τελικά, η Εταιρεία εγκαταστάθηκε στο μέγαρο το 1960 και δύο χρόνια αργότερα άνοιξε για το κοινό η νέα έκθεση του Μουσείου της, στην οριστική του στέγη.
Η "Παλαιά Βουλή" είναι αρχιτεκτονικό κόσμημα στο κέντρο των Αθηνών. Η μεγαλόπρεπη Αίθουσα των Συνεδριάσεων αποτελεί χώρο ιστορικής μνήμης, αλλά και στέγη για εκδηλώσεων ιστορικού και πολιτιστικού περιεχομένου. Οι αίθουσες που την περιβάλλουν στεγάζουν τη μόνιμη έκθεση του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, ενώ το υπερώο αποτελεί τον χώρο των περιοδικών του εκθέσεων.
Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ
Η πλατεία Κολοκοτρώνη συνδέθηκε με την ελληνική κοινοβουλευτική ιστορία για έναν σχεδόν αιώνα.
Η κοινοβουλευτική ζωή της Ελλάδας, ως ανεξάρτητου κράτους, αρχίζει το 1843 με την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου, που τερματίζει την περίοδο της απόλυτης μοναρχίας. Με την εγκαθίδρυση της συνταγματικής μοναρχίας επιτακτική πρόβαλε η ανάγκη εξεύρεσης κατάλληλου χώρου που θα στέγαζε την εθνική αντιπροσωπεία στην Αθήνα, πρωτεύουσα του κράτους από το 1834.
Επιλέγεται η πρώην οικία Κοντοσταύλου, κτισμένη το 1833 μέσα σε μεγάλο κατάφυτο κήπο, μεταξύ των σημερινών οδών Σταδίου, Κολοκοτρώνη, Ανθίμου Γαζή και Χρήστου Λαδά (στον χώρο της σημερινής πλατείας Κολοκοτρώνη). Η μεγάλη οκταγωνική αίθουσα δεξιώσεων της οικίας χρησιμοποιήθηκε για πάνω από μία δεκαετία (1843-1854) ως χώρος συνεδριάσεων της Βουλής και της Γερουσίας. Το 1854 το πρώτο αυτό ελληνικό Βουλευτήριο καταστράφηκε από πυρκαγιά. Όσο κτιζόταν το νέο Μέγαρο της Βουλής, το κοινοβούλιο λειτουργούσε σε πρόχειρα κατασκευασμένο κτίσμα σε παρακείμενο χώρο, στη δυτική πλευρά της σημερινής πλατείας (δηλ. προς την οδό Ανθίμου Γαζή), το οποίο έμεινε γνωστό ως «Παράγκα».
ΤΑ ΓΛΥΠΤΑ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ
Σήμερα, στην πλατεία Κολοκοτρώνη δεσπόζει ο έφιππος ανδριάντας του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη. Το ορειχάλκινο άγαλμα του αρχιστρατήγου της επανάστασης του 1821 είναι έργο του γλύπτη Λάζαρου Σώχου (1862-1911). Τοποθετήθηκε αρχικά (1904) σε μικρή νησίδα στην αρχή της οδού Κολοκοτρώνη. Στη σημερινή του θέση μεταφέρθηκε το 1954, στη διάρκεια έργων ανάπλασης του περιβόλου της Παλαιάς Βουλής.
Μαρμάρινοι ανδριάντες πολιτικών του 19ου αιώνα κοσμούν τον περίβολο του Μεγάρου. Ο ανδριάντας του πρωθυπουργού Χαριλάου Τρικούπη είναι έργο του γλύπτη Θωμά Θωμόπουλου (1873-1937). Τοποθετήθηκε στο προαύλιο της Παλαιάς Βουλής το 1920, σε κηπάριο προς την οδό Σταδίου, μπροστά από την είσοδο του κτηρίου. Στη σημερινή του θέση στο πλάι του κτηρίου μεταφέρθηκε το 1954. Ο ανδριάντας του πρωθυπουργού Θεοδώρου Δηλιγιάννη, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1905 στα σκαλιά του Μεγάρου, είναι έργο του γλύπτη Γεωργίου Δημητριάδη του Αθηναίου (1880-1941). Τοποθετήθηκε στον περίβολο του Μεγάρου το 1931 και μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση το 1954.
