Με αφορμή την κυκλοφορία του graphic novel «21-Η μάχη της πλατείας», θα πραγματοποιηθεί στις 7 & 8 Μαίου 2022, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Μέγαρο Παλαιάς Βουλής, Σταδίου 13 Αθήνα) επιστημονική διημερίδα με θέμα: Το '21 σήμερα: αναπαραστάσεις της Ελληνικής Επανάστασης στην τέχνη και στον λόγο, 200 χρόνια μετά.
Το graphic novel «21- Η μάχη της πλατείας» είναι ένα υβριδικό έργο, στο οποίο συνδυάζονται η γλώσσα των comics και η φόρμα των graphic novels με την επιστημονική έρευνα και τεκμηρίωση (με αναφορές σε πηγές, αρχεία και πρωτότυπα έργα τέχνης). Ο πολυπρισματικός χαρακτήρας του προσεγγίζει ερευνητικά και καλλιτεχνικά πεδία, όπως εκείνα της Ιστοριογραφίας, της Μουσειολογίας, της Οπτικής Αφήγησης, των Πολυμέσων, της Λογοτεχνίας, της Ζωγραφικής, των Comics, της Εικονογράφησης, της Εκπαίδευσης, κλπ.
Οι παράλληλες δράσεις του έργου «1821- graphic novel», που πραγματοποιούνται με την υποστήριξη του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας & Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ), επιδιώκουν το άνοιγμα ενός ευρύτερου ερευνητικού διαλόγου, κυρίως μέσω της δημοσιοποίησης ειδικού τρίτομου ερευνητικού/ εκπαιδευτικού e-book, αλλά και με την κυκλοφορία του έργου από τις εκδόσεις Ίκαρος, τη δημιουργία της επίσημης ιστοσελίδας <www.1821graphicnovel.gr>, το ντοκιμαντέρ αποτύπωσης («making of») «Behind the sketches» σε σκηνοθεσία Μελέτη Μοίρα, τη διοργάνωση δύο εκθέσεων με γενικό τίτλο «1821- Η μάχη της πλατείας» στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Αθήνα) και στο Μουσείο - Βιβλιοθήκη Στρατή Ελευθεριάδη Teriade (Μυτιλήνη), ξεναγήσεις, εργαστήρια, συμμετοχές σε συμπόσια, φεστιβάλ κλπ.
Ενταγμένη στο παραπάνω πλαίσιο δράσεων, η διημερίδα, που αποτελεί συνδιοργάνωση του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστήμιου Αιγαίου (ΤΠΤΕ), της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος- Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (ΙΕΕΕ- ΕΙΜ) και του ΕΛΙΔΕΚ, μέσω του έργου «1821- graphic novel», προσφέρεται για μία ευρύτερη συζήτηση σχετικά με τις αποτυπώσεις της Ελληνικής Επανάστασης, στην Ιστοριογραφία, στον Λόγο και στις Τέχνες. Στοχεύει στην καταγραφή και στην ερμηνεία της σύγχρονης στάσης του επιστημονικού και καλλιτεχνικού κόσμου απέναντι στην Ελληνική Επανάσταση, επιδιώκει να αναδείξει πώς και με ποιους τρόπους διαδίδονται στο ευρύ κοινό ιδεολογικές ερμηνείες σχετικά με το 1821, που παράγονται σήμερα, μέσω της εικόνας και του λόγου, και εάν και με ποιον τρόπο οι ερμηνείες αυτές εμπεριέχουν αναστοχασμούς και οράματα που αφορούν στον 21ο αιώνα.
Επιτροπή συντονισμού
Νατάσα Καστρίτη (Ιστορικός Τέχνης, Επιμελήτρια ΕΙΜ)
Ρεγγίνα Κατσιμάρδου (Ιστορικός, Επιμελήτρια ΕΙΜ)
Πάνος Κρητικός (Εκπαιδευτικός, Μεταδιδακτορικός ερευνητής ΤΠΤΕ, Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
Αντώνης Νικολόπουλος / Soloup (Σκιτσογράφος, Μεταδιδακτορικός ερευνητής ΤΠΤΕ, Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
Παναγιώτα Παναρίτη (Δρ. Αρχαιολογίας, Επιμελήτρια ΕΙΜ)
Εύη Σαμπανίκου (Καθηγήτρια ΤΠΤΕ, Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
Π ρ ό γ ρ α μ μ α
Σ Α Β Β Α Τ Ο 7 / 5 / 2022
09:30 | Προσέλευση και εγγραφές
10:00 - 10:30 | Καλωσόρισμα
Χαιρετισμός της Μαρίας Παπαναστασίου, Διευθύντριας του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου (ΕΙΜ)
Χαιρετισμός της Ξένιας Χρυσοχόου, Προέδρου του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.)
10:30 - 11:30 | Α΄ Συνεδρία
Καινοτόμες δράσεις για το ’21 | Συντονισμός: Παναγιώτα Παναρίτη
Η σημασία της ταυτότητας: ερευνώντας το παρελθόν, δρώντας στο παρόν και σχεδιάζοντας το μέλλον. Ξένια Χρυσοχόου, Καθηγήτρια Κοινωνικής και Πολιτικής Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ-1821: Μουσεία Εικονικής Πραγματικότητας και Βιωματικά Παιχνίδια στην Ιστορική Αφήγηση. Γεωργία Γεωργίου, Μουσειολόγος, Βοηθός Έρευνας στο Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΙΠΤΗΛ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), Ελευθέριος Αναστασοβίτης, Βοηθός Έρευνας- Μηχανικός Λογισμικού στο Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΙΠΤΗΛ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ)
Βύρων: (Ξανα)γράφοντας την ιστορία μέσα από ψηφιακά παιχνίδια. Ηλίας Στουραΐτης, Δρ. Ιστορίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο
11:30 - 12:30 | Β΄ Συνεδρία
Επετειακές δράσεις του ΕΙΜ | Συντονισμός: Λαμπρινή Κουζέλη
«Το ’21 αλλιώς»: η Ελληνική Επανάσταση με φιγούρες και διοράματα Playmobil. Η ενηλικίωση μίας «παιδικής» έκθεσης. Νατάσα Καστρίτη, Ιστορικός Τέχνης, Γενική Επιμελήτρια Συλλογών ΕΙΜ, Ρεγγίνα Κατσιμάρδου, Ιστορικός, Επιμελήτρια Αρχείου Ιστορικών Εγγράφων ΕΙΜ, Παναγιώτα Παναρίτη, Δρ. Αρχαιολογίας, Επιμελήτρια Βιβλιοθήκης & Συλλογών ΕΙΜ
Το ’21 στη Σύγχρονη Ελληνική τέχνη: Ένα παλίμψηστο ψυχογραφικό και εικονοπλαστικό αφήγημα. Ίρις Κρητικού, Ιστορικός Τέχνης, Ανεξάρτητη Επιμελήτρια
ΕΠΑΝACYΣΤΑΣΗ ’21: Ζητήματα αναζήτησης συνεκτικών κρίκων εθνικής ταυτότητας, με όρους σύγχρονης οπτικής επικοινωνίας. Έρευνα, σχεδιαστική ανάπτυξη και διατυπώσεις, πάνω σε εικονογραφικά σπαράγματα, ιστορικά ντοκουμέντα και λαογραφικά ευρήματα, στο πλαίσιο της επετείου των διακοσίων χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση. Δημήτρης Παπάζογλου, Designer/Creative Director
12:30 - 13:30 | Γ΄ Συνεδρία
Απηχήσεις του ’21 στην ποίηση | Συντονισμός: Ρεγγίνα Κατσιμάρδου
Το ’21 στην ανώνυμη και στην επώνυμη ποίηση. Παντελής Μπουκάλας, Δημοσιογράφος- Συγγραφέας
Ποιητές ενώπιον του Κάλβου στη στροφή προς τον 21 αιώνα & έως την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση. Αγγέλα Γιώτη, Επίκουρη Καθηγήτρια Νέας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Θεματικές ποιητικές ανθολογίες της διακοσιετηρίδας του 1821. Λαμπρινή Κουζέλη, Φιλόλογος- Δημοσιογράφος
13:30 - 15:30 | Διάλειμμα
15:30 - 16:30 | Δ΄ Συνεδρία
Κόμικς και Ιστορία |Συντονισμός: Αντώνης Νικολόπουλος (Soloúp)
«Τι έκανε ο Bob Ross στην Κατοχή;» Υπονομεύοντας την "ιστορική ακρίβεια" με εσκεμμένους αναχρονισμούς και εκούσιες λαθροχειρίες στα κόμικς για την Ιστορία. Γιάννης Κουκουλάς, Ιστορικός Τέχνης, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών
Τα κόμικς γράφουν ιστορία; Θανάσης Καραμπάλιος, Δημιουργός Κόμικς- Σκιτσογράφος
Η Ιστορία και η "Ιστορία" Μέσα από τα Ελληνικά Κόμικς: Η πολιτισμική αντανάκλαση του ελληνικού παρελθόντος στα κόμικς 1950-2021 Πάνος Κρητικός, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Εκπαιδευτικός, Εκδότης
16:30 - 17:00 | Προβολή ντοκιμαντέρ αποτύπωσης
21- Η μάχη της πλατείας | Making of ...behind the sketches. Σκηνοθεσία: Μελέτης Μοίρας
17:15 - 19:15 | Παρέμβαση
Ιστορικά θέματα που αναφύονται από τα κόμικς. Τάσος Αποστολίδης, Συγγραφέας - Σεναριογράφος Κόμικς. Ο Τάσος Αποστολίδης θα αναφερθεί ενδεικτικά σε τέσσερα έργα, συνεργατών του και δικά του: «Δημοκρατία» (εκδ. Ίκαρος), «Οι Ολυμπιακοί αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα» (εκδ. Grafo A.E), «Κωμωδίες Αριστοφάνη» (εκδ. Μεταίχμιο) και «Αριστοτέλης» (υπό έκδοση: Ίκαρος, Dargaud). Το τελευταίο, που αφορά στη ζωή και το έργο του μεγάλου φιλοσόφου, θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά.
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 8 / 5 / 2022
10:00 | Προσέλευση
10:30 - 11:30 | Α΄ Συνεδρία
Πολιτισμικές εκφράσεις του ’21 | Συντονισμός: Νατάσα Καστρίτη
«Επιθυμία Ελευθερίας». Η σύνθεση και η διαδρομή του οπτικοακουστικού αφηγήματος για την Ελληνική Επανάσταση από το μουσείο στο δημόσιο χώρο με τη χρήση νέων τεχνολογικών εφαρμογών. Μαριάνθη Λιάπη, Αρχιτέκτων-Ερευνήτρια, Υπεύθυνη σχεδιασμού και διαχείρισης ερευνητικών προγραμμάτων, Εργαστήριο TUC TIE Lab, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης
Η επανάσταση και ο στενός χώρος του Μουσείου. Νάσια Χουρμουζιάδη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μουσειολογίας του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Φωτίζοντας τα Σκοτάδια. Αναστασία Κουμίδου, Σκηνοθέτης- Ηθοποιός
11:30 - 12:30 | Β΄ Συνεδρία
«Ξαναδιαβάζοντας» την Ιστορία | Συντονισμός: Μαριάνθη Λιάπη
Ρωτώντας πας στην Πόλη, Ενεργοί Αναγνώστες vs Παθητικοί Αποδέκτες: Οι ερωτήσεις κάνουν τη διαφορά. Ειρήνη Βοκοτοπούλου, Κοινωνιολόγος, Μαρία Αγγελίδου, Μεταφράστρια- Συγγραφέας παιδικών βιβλίων
Αναφορές και ερμηνευτική των εικόνων στα «Κλασσικά Εικονογραφημένα» για την επανάσταση του 1821. Αντώνης Νικολόπουλος (Soloúp), Σκιτσογράφος- Μεταδιδακτορικος Ερευνητής του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Από το 1821 στον Βενιζέλο: γράφοντας την ιστορία για παιδιά και για νέους. Μάρω Βασιλειάδου, Δημοσιογράφος- Συγγραφέας, Κωστής Γκοτσίνας, Ιστορικός- Επιστηµονικό Μέλος του Τµήµατος Νεότερων και Σύγχρονων Σπουδών της Γαλλικής Σχολής Αθηνών
12:30 - 13:30 | Γ΄ Συνεδρία
21: η Μάχη της Πλατείας | Συντονισμός: Γιάννης Κουκουλάς
Graphic novels απομυθοποίηση και «ιστορικοποίηση»: Μιλώντας για το ’21 στο κοινό του 21ου αιώνα. Εύη Σαμπανίκου, Καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Η Μάχη της Πλατείας: Μια περιήγηση. Θεόδωρος Εσπίριτου, Σκηνοθέτης- Συγγραφέας
Δημόσια Μνημεία και Κόμικς: Η περίπτωση του «21: Η Μάχη της Πλατείας». Παναγιώτα Καρβούνη, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια στο Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Διαχείριση Μνημείων: Αρχαιολογία, Πόλη και Αρχιτεκτονική
13:30 - 15:30 | Διάλειμμα
15:30 - 16:30 | Δ΄ Συνεδρία
Πηγές του ’21 | Συντονισμός: Γιάννης Σκαρπέλος, Καθηγητής, Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών, Επικοινωνίας και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου
Οι αθέατοι του 1821 και οι πηγές. Η παρουσία μιας απουσίας. Δημήτρης Δημητρόπουλος, Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
Το '21 από τη σκοπιά των άλλων: η οθωμανική αντίδραση στην Ελληνική Επανάσταση. Ηλίας Κολοβός, Αναπληρωτής Καθηγητής Οθωμανικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης
Η Ελληνική Επανάσταση: το ευρύτερο αυτοκρατορικό πλαίσιο. Şükrü Ilıcak, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης
Ο «λόγος των καταστίχων»: η ανανέωση της δημοσιονομικής ιστορίας του Αγώνα. Βαγγέλης Σαράφης, Υποψήφιος Διδάκτορας Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
16:30 - 17:00 | Χαιρετισμοί
Μαριέττα Μινώτου, Αντιπρόεδρος Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος- Μόνιμη Λέκτορας του Ιονίου Πανεπιστημίου
Χρήστος Καλλονιάτης, Καθηγητής, Πρόεδρος του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου & Εύη Σαμπανίκου, Καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Επιστημονική Υπεύθυνη Προγράμματος
Μαριλένα Πανουργιά, Εκδότης (Εκδόσεις Ίκαρος Α.Ε.)
17:00 - 19:00 | Στρογγυλή Τράπεζα
«Μετά τα 200 χρόνια, τι; Ο απολογισμός μιας επετείου στον δημόσιο λόγο, την ιστορική έρευνα και τον πολιτισμό»
Μαρία Δημητριάδου, Υπεύθυνη Συλλογών Ιστορικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη
Δήμητρα Κουκίου, Ιστορικός- Αναπληρώτρια Διευθύντρια ΕΙΜ
Χριστίνα Κουλούρη, Καθηγήτρια Νεότερης & Σύγχρονης Ιστορίας, Πρύτανις του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών
Παντελής Μπουκάλας, Δημοσιογράφος- Συγγραφέας
Τάσος Σακελλαρόπουλος, Υπεύθυνος Ιστορικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη
Γιώργος Τόλιας, Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
Συντονισμός: Αντώνης Νικολόπουλος (Soloúp)
19:00 | Κλείσιμο Εργασιών Διημερίδας
Παρακολουθήστε τη διημερίδα
→ Το '21 σήμερα: Aναπαραστάσεις της Ελληνικής Επανάστασης στην Τέχνη και στον Λόγο 200 χρόνια μετά (Επιστημονική διημερίδα - 1η ημέρα) | BLOD Lectures On Demand
→ Το '21 σήμερα: Aναπαραστάσεις της Ελληνικής Επανάστασης στην Τέχνη και στον Λόγο 200 χρόνια μετά (Επιστημονική διημερίδα - 2η ημέρα) | BLOD Lectures On Demand
