Κατά την Ελληνική Επανάσταση η θάλασσα αποτέλεσε κρίσιμο πεδίο πολεμικής αναμέτρησης. Παραδοσιακά ναυτικός λαός οι Έλληνες, διέθεταν στις παραμονές της Επανάστασης αξιοσημείωτη εμπορική ναυτιλία και πλούσια πολεμική εμπειρία από υπηρεσία σε μισθοφορικά, πειρατικά και κουρσάρικα πλοία. 

Με την υποχρεωτική ναυτολογία και αιχμαλωσία πολλοί Έλληνες υπηρετούσαν στον oθωμανικό στόλο.

Στα νησιά είχε αναδειχθεί μία δυναμική κοινωνική τάξη πλοιοκτητών και καπεταναίων, ευνοημένη κυρίως από τη συνθήκη Κιουτσούκ-Καϊναρτζή (1774) που επέτρεπε σε ελληνικά πλοία με ρωσική σημαία να εξοπλίζονται και να διακινούνται ελεύθερα. Η κατάλυση της Ενετικής Δημοκρατίας από τους Γάλλους (1797) και ο αγγλογαλλικός ανταγωνισμός κατά τους Ναπολεόντειους Πόλεμους (1792-1815), συνέβαλαν στην αλματώδη ανάπτυξη της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας.

Όλα τα τουρκοκρατούμενα ελληνικά νησιά συμμετείχαν στον Αγώνα. Πιο αξιοσημείωτη ήταν η συμβολή των τριών ισχυρότερων –Ύδρας, Σπετσών και Ψαρών– που, εκτός από πολυάριθμα πλοία, παρείχαν και οικονομική και διοικητική στήριξη. Τα εμπορικά πλοία μετατράπηκαν σε πολεμικό ναυτικό. Με επιθετική στρατηγική, κατόρθωσαν να ελέγξουν τους θαλάσσιους δρόμους, να αποκλείσουν στα Στενά των Δαρδανελλίων τον ογκώδη οθωμανικό στόλο, να επιβάλουν και να διασπάσουν πολιορκίες και να προκαλέσουν αντιπερισπασμό σε καίριας σημασίας χερσαίες εκστρατείες.

Η ελληνική κυριαρχία στη θάλασσα υποχώρησε λόγω της οικονομικής δυσπραγίας, της εμφύλιας σύρραξης (1824-1825) και της επέμβασης του οργανωμένου και εμπειροπόλεμου αιγυπτιακού στόλου.